यो समाचारसंग सम्बन्धीत भिडियो हेर्न तलको क्लिक बक्समा गर्नुहोला
चिकित्सक भन्छन्-‘घाममा नबसेर’
- अतुल मिश्र , काठमाडौं
माघ २, २०७२- सहरी जनमानस अचेल भिटामिन ‘डी’ को कमीको समस्यासँग बढी जुझ्ने गरेको छ । त्यसको प्रमुख कारण हो– भिटामिन ‘डी’ को सर्वसुलभ स्रोत सूर्यकिरणको सम्पर्कबाट टाढा रहने जीवनशैली ।
पहिले पहिले मानिसहरू प्रकृतिसँग बढी नजिक हुन्थे, घाममा बढी निस्किने गर्थे, धेरैजसो काम वा क्रियाकलाप खुला वातावरणमै हुने गथ्र्यो । हाल बढ्दो प्रदूषणबीच कार्यालयको कोठा, सूर्यको किरणको सम्पर्क नहुने अन्य ठाउँमा बढी समय व्यतीत गरिन्छ । त्यही भएर पनि ठूलो जनसंख्यामा भिटामिन ‘डी’ को कमी पाइन थालेको छ ।
नेपालमा वर्षका १२ महिनामध्ये नौ महिना प्राय: भागमा पर्याप्त सूर्यकिरण पाइन्छ । गर्मीमा सूर्यको किरणबाट जोगिने प्रयास गरिन्छ भने जाडोमा पूरै जीउलाई लुगाले ढपक्क ढाक्ने गरिन्छ, जसका कारण सूर्य किरण शरीरमा जान सक्दैन ।
हाम्रो मुलुकमै गरिएका विभिन्न अध्ययनका अनुसार, यहाँको करिब ८५ प्रतिशत जनसंख्यामा भिटामिन ‘डी’ को कमी पाइएको छ । छिमेकी मुलुक भारतमा समेत ८०–९० प्रतिशत जनसंख्यामा यो भिटामिनको न्यूनता रहेको उल्लेख विभिन्न अध्ययनमा पाइन्छ ।
भिटामिन ‘डी’ को स्तर ३० देखि ७४ नानोग्राम प्रतिमिलिलिटर भए यसलाई सामान्य मानिन्छ, २१ देखि २९ नानोग्राम हुनु अपर्याप्त हो । यस्तै, २० नानोग्राम प्रतिमिलिलिटरभन्दा तल हुनुले शरीरमा यसको कमी रहेको देखाउँछ । ५ नानोग्रामभन्दा कम हुनु भनेको समस्यामा पर्नु हो ।
मानव छालाले सूर्य प्रकाशमा भएको परावैजनी किरणबाट भिटामिन ‘डी’ को निर्माण गर्छ । अनि शरीरले यो भिटामिनलाई संगृहीत राखेर पछि उपयोग गर्न थाल्छ । छालाले कति मात्रामा भिटामिन ‘डी’ निर्माण गर्छ भन्ने कुरो त्यो दिनको समय, मौसम, अक्षांश, छालाको रंग र अन्य कारकमा निर्भर हुन्छ ।
विज्ञहरूका अनुसार, भिटामिन ‘डी’ बोसोमा घुलनशील हुन्छ । यसले शरीरलाई क्याल्सियम सोस्न सघाउँछ । भिटामिन ‘डी’ माछा, च्याउ, दूध, मासु, अन्डा, फोर्टिफिकेसन भएका खाद्यपदार्थहरूमा पाइन्छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ) का अनुसार, कम मात्रामा सूर्य प्रकाश शरीरका लागि फाइदाजनक नै हुन्छ । गर्मी याममा आकस्मिक रूपले सातामा दुईदेखि तीन पटकसम्म ५ देखि १५ मिनेटसम्म हातपाखुरा, अनुहारमा घाम पार्न सके हाम्रो शरीरमा भिटामिन ‘डी’ को स्तर उच्च रहिरहन सक्छ ।
परावैजनी किरणको स्तर उच्च भएको भूमध्य रेखानजिकका ठाउँहरूमा चाहिँ घाममा एकछिन् बस्दा पनि यो भिटामिन पर्याप्त मात्रामा पाउन सकिन्छ ।
शरीरमा भिटामिन ‘डी’ को मात्रा बढाउने चाहना भए दिनहुँ मध्याह्न १२ बजेदेखि तीन बजेसम्मको घाममा कम्तीमा ३० मिनेट थोरै कपडा लगाएर बस्नुपर्छ । अनुहार र हातपाखुरामा सन ब्लक क्रिम लगाउनु हुन्न । क्रिम लगाएर घाममा बस्दा भिटामिन ‘डी’ को आवश्कयता पूर्ति नहुने त्रिवि शिक्षण अस्पतालको बायो–केमिस्ट्री विभागका प्रमुख प्रा. भरत झा औंल्याउँछन् ।
0 comments
Write Down Your Responses